Қиын жеткіншек мәселесінің әдіснамалық негіздері курстық жұмысы

Мазмұны

Кіріспе

Зерттеудің өзектілігі: Елбасының «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» Қазақстан халқына жолдауында: «Адами капитал сапасын жақсарту мақсатында оқыту бағдарламасының жаңа бағытта дамуына, сыни ойлау қабілеті мен өз бетімен іздену дағыларын дамытуға, ІТ-білімді, қаржылық сауаттылықты қалыптастыруға,  ұлтжандылықты дамытуға баса көңіл бөлу керек» деп көрсетілген. Қазіргі таңда мемлекетіміз білім беру саласына, жастарымыздың тәрбиесіне, жан-жақты дамыған заман ағымына сай әлеуетті жеткіншектерді өсіріп жетілдіруге баса назар аударып отыр. Дей тұрғанмен, білім алуға құлшынысы жоқ, тәртіп бұзуға бейім, қоғамға жат қылықтар мектеп жасындағы жеткіншектеріміздің бойында көрініс тауып отыр.

Көптеген ғалымдардың пікірінше  бала мінез-құлқының қиындығы 6-8 сыныптарда, әсіресе ұл балаларда байқалады делінген. Бірақ соңғы жылдары мінез-құлқы қиын оқушылардың арасында «жасару» тенденциясы байқалады, олардың қатарын енді бастауыш сынып оқушылары толықтырып отыр.

Б.Г.Ананьев, Қ.Б.Жарықбаев, А.В.Петровский, Р.С.Немов зерттеулерінде   жеткіншектердің әлеуметтік және жеке білімдері мен өмір тәжірибелерінде адамзат қоғамының жетістіктерін, рухани байлықтарын игеріп, мінез-құлықтарына, дүниетанымдарына қалыптастырып отыру қажеттігі айқындалған. Мектеп оқушыларының жеке басының қалыптасуында, әсіресе оның  психикалық дамуында негізгі шешуші рөлді оқу әрекеті атқара бастайды, бұл жолда баланың ғылыми білімдері қарқынды меңгеруі жүреді, танымдық және ақыл-ой күштері дамиды.

А.Е.Личко, В.В.Трифонов, В.Г.Степанов  пікірлері бойынша, көп жағдайларда мінез-құлқындағы қиындық 6-8 сынып оқушыларында, яғни жеткіншектік кезеңінде, әсіресе ұл балаларда байқала бастайды.

Қазіргі зерттеулерге қарағанда, тәртіп бұзуға ең бірінші түрткі болған оқиға баланы тікелей тәртіпсіздікке әкелмейді, әуелі қайғыға ұшыратады да, ол қайғы баланы ашуланшақтыққа әкеліп соқтырады. Міне, тәртіп бұзу содан пайда болады. Тәртіп бұзушылықтың салдарының негізі - сабаққа үлгере алмаушылық.

Өзімшілдік, жауапсыздық, ішімдікке әуестік, нашақорлық, жас кезеңдеріне  сәйкес оқуға, білім алуға құлшынысының болмауы, ҚР ішкі істер органының  кәмелет жасқа толмағандардың тіркелуі қиын баланың дамуына әсер  ететін түбегейлі зерттеуді қажет ететін мәселе болып отыр.

Көше кезу, ұрлық, алаяқтық сияқты қоғамға жат қылықтар мектеп оқушысының іс-әрекетімен көрініс тауып жатса, қазіргі қоғамның дамуы мүшкіл жағдайда деп айтуға болады.

Соңғы жылдары әлемдегі, соның ішінде экономикалық-әлеуметтік және экологиялық жағымсыз факторлары басым елдерде тәрбиесі қиын балалар саны еселеп өсіп отыр. Қиын бала  - бұл педагогикалық тұрғыдан кеш қалған, белгілі бір қалыпқа келтіру әрекетін қажет ететін тұлға.

П.П.Блонский, И.К.Крупская, А.С.Макаренконың, В.А.Сухомлинскийдің, С.Т.Шацскийдің еңбектерінде қиын баланы қайта тәрбиелеудің теориялық аспектілері қарастырлған.

В.А.Парфеновтың еңбектерінде арнайы мектептерде қиын балаларды тәрбиелеу мәселелері қарастырылды.

Ә.Ж.Жұмабаев, Л.С.Лысенко, А.М.Қарабаева, Г.А.Уманова, Э.И.Шыныбекова, ал егемендік алғаннан кейінгі кезеңде Л.К.Керімов, В.В.Трифонов, А.Қ.Дүйсебаев, Қ.Ө.Өтеген  сынды қазақстандық ғалымдардың еңбектеріндеде «қиын бала»  мәселесі тыңғылықты көтерілді. Бұл зерттеушілер қиын балалардың қиқарлық сияқты жағымсыз қасиеттерінің қалыптасуына әлеуметтік-педагогикалық факторлардың әсерін зерттеді.Мектеп оқушыларының асоциалды мінез-құлықтарын жеке уақытын тиімді ұйымдастыру, отбасы белсенділігін арттыру, оларды ұжымдық іс-әрекеттерге қатыстыру арқылы жеңудің әртүрлі жолдарын көрсетті.

Г.А.Уманованың «Педагогические проблемы работы с педагогически запущенными учащимся» деген еңбегінде мектептердің сабақ үлгермеуші және тәртіп бұзушыларымен жүргізілетін оқу-тәрбие жұмыстарындағы озат тәжірибелері жинақталған. Автор қиын оқушыларды қайта тәрбиелеуге бағытталған бірқатар маңызды нұсқаулар ұсынды.

И.Б.Мадин мен Л.К.Керімовтың «Қиын оқушыларды тәрбиелеу мәселелері» атты еңбегінде «қиын» оқушыларды оқыту және тәрбиелеудің ерекшеліктері, оларды қайта тәрбиелеп үлгілілер қатарына қосу жұмысының маңызы зор екендігіне тоқталған.

В.В.Трифонов, Қ.М.Мұхамеджанов пен А.Қ.Дүйсебаевтың «Арнайы мектептің оқушыларымен тәрбие жұмысы» атты еңбегінде арнайы мектеп жағдайларында қиын жеткіншектерді түзету және қайта тәрбиелеу мәселелері қарастырылған.

Осындай зерттеулерге сүйене отырып, жеке адамды әр қырынан зерттесек, соғұрлым оның мінез-құлқының әр түрлі қырлары, ашылмаған мәселелері туралы пікірлер аламыз. Олай болса, мінез-құлықтағы қиындық бұл шексіз ұғым, педагогтық және тәрбиелік әсерге қиындықпен көнетін, қайталанбайтын психологиялық ерекшелік. Демек, бұл мәселенің шешімін табу жолдарын іздестіру,  зерттеу тақырыбымызды «Қиын жеткіншектердің алдын алуда әлеуметтік педагогтың жұмысы» -деп таңдауымызға себепші болды.

 Зерттеу мақсаты: Қиын жеткіншектердің пайда болуын әлеуметтік – педагогикалық тұрғыдан алдын-алу.

Зерттеу нысаны: Қиын жеткіншектер

Зерттеу пәні: Қиын жеткіншектердің алдын алу үрдісі.

Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер қиын жеткіншектердің алдын алуда нақты іс-әрекеттер анықталса, қиын жеткіншектердің пайда болу себептері мен әлеуметтік-педагогикалық жұмыстар теориялық тұрғыда негізделіп нақты ұсыныстар берілсе, онда қиын жеткіншектерді алдын алуда ұтымды жол табылып, ол өте тиімді тәсілге айналуы мүмкін.

Зерттеу міндеттері:

-  «Қиын бала», «қиын жеткіншектер мәселесі» ұғымдарының мәні мен мағынасына сәйкес теориялық-әдіснамалық негіздерін айқындау;

-  Қиын жеткіншектердің арасындағы ауытқушы мінез-құлық түрлерінің пайда болу себептері мен негізгі формаларын айқындау;

-  Қиын жеткіншектерді әлеуметтік-педагогикалық тұрғыдан алдын алу және диагностикалау жұмыстарын жүргізу.

Зерттеу әдістері:  Бақылау, әңгімелесу, сауалнама,  диагностикалық әдістер, тәжірибелі-эксперименттік зерттеу әдістері, әлеуметтік-статистикалық әдістер.

Зерттеудің теориялық маңыздылығы: қиын бала ұғымының мән- мағынасын ашу арқылы, қиын жеткіншектердің пайда болу себептері, қиын жеткіншектермен әлеуметтік-педагогикалық жұмыс ерекшеліктерінің мәні, тренингтік жаттығулардың тиімділігінің әдістемелік негізіанықталды.

Зерттеудің практикалық маңыздылығы: зерттеу нәтижелерін қиын жеткіншектердің алдын алуда әлеуметтік педагогтың іс-әрекет тиімділігін арттыруға қатысты жұмыстарды пайдалануға мүмкіндік берілді. Алынған нәтиже  әлеуметтік педагогтың қиын жеткіншектермен жұмыс жүргізуде өз іс-тәжірибесінде оқу-әдістемелік құрал ретінде пайдалануға болады.

Зерттеу базасы:  Тараз қаласындағы №54 мектеп оқушылары.

Зерттеудің негізгі кезеңдері:

1-ші кезең. Нақтылы анықталған тақырып бойынша материалдар жинақталып, іріктелініп мазмұндық құрылымына ғылыми болжау жасалынды.

2-ші кезең.Материалдарға теориялық, тәжірибелік тұрғыдан талдау жасап, зерттеу жұмысының мазмұны анықталып,  эксперимент жұмыстары жүргізіліп, зерттеу нәтижесі диплом жұмысына енгізілді.

Зерттеу жұмысының құрлымы: Зерттеу жұмысы екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

        Кіріспеде зерттеу тақырыбының өзектілігі мен зерттеу жұмысының  ғылыми аппараты берілді. «Қиын жеткіншек мәселесінің әдіснамалық негіздері» атты бірінші бөлімде  «Қиын бала» ұғымының шығу тарихы және пайда болу себептері, олардың жіктемесі мен әлеуметтік педагогтың қиын жеткіншектермен жұмыс жасау ерекшелігі ғылыми теориялық тұрғыдан  сипатталады. Екінші бөлімде «         » қиын жеткіншектердің алдын алудың негізгі мәселелері қарастырылды. Қорытындыда қиын жеткіншектердің пайда болуы мен алдын алуда  әлеуметтік педагогтарға  ұсыныстар берілді.

                   1 Қиын жеткіншек мәселесінің әдіснамалық негіздері

1. 1  «Қиын бала» ұғымының шығу тарихы және «қиын бала» мәселесінің зерттелуі

Қазіргі кездегі педагогикалық өзекті және күрделі мәселелердің бірі – «қиын балалар» мәселесі. Соңғы уақыттағы статистика мәліметтеріне сүйенсек, оқушылар арасындағы нашақорлық, алкогольді пайдалану, адам өлтіру, ұрлық сияқты жағымсыз іс-әрекеттері жылдан-жылға күрт өсуде. Ресми статистикаға жүгінсек, бүгінгі таңда 18 431 бала ішкі істер мекемелерінде «тәуекел топтағы балалар» есебінде тұр. Ал 2 654 жеткіншек темір торға қамалған. Әрине, қоғамдағы қылмыстың «жасаруына» соңғы кездері әле

Курстық жұмысты көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Курстық жұмыс бойынша қысқаша мәлімет

Пән: психология

Жұмыс түрі: курстық жұмыс

Осы жұмыстың бағасы:  1250 теңге

курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайты – diplomnik.kz