МАЗМҰНЫ

Кіріспе

Курстық жұмыстың тақырыбы: «Өндіріс көздерінің Ақтөбе қаласының экологиялық жағдайларына эсері».

Курстық жұмыстың өзектілігі: қалада экологиялық жағдайдың төмендеуі, қоршаған ортаны ластайтын кэсіпорындардың санының артуы облыс өңірінде мүлай-химия, металлургиялық басқа да зиянды өнеркэсіп орындарының экологиялық талаптарға сай келмеу жағдайларын кеңінен қарастыру.

Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері: қаланың физикалық-географиялық жағдайына сипаттама беріп, қоршаған ортаны ластайтын шаруашылық түрлерін сипаттай келіп, оның зиянды эрекеттерін мэліметтер арқылы айқындап, сонымен бірге атқарылып жатқан іс-шараларды қозғап, өзімнің өзіндік тркырымдарымды ұсыну.

Жұмыстың құрылымы: кіріспеден, 2 бөлімнен, қорытынды бөлімнен, пайдаланған эдебиеттер тізімінен тұрады.

Қоршаған ортаның тазалығын, организмдер тіршілігін, адам денсаулығын сақтаймыз десек, өндіріс орындарынан шығып жатқан зиянды газдарды атмосфераға жібермей, залалсыздандырып, мүмкіндігінше олардан халық шаруашылығына қажетті қайта өңдеу тәсілдері мен қажетті заттарды бөліп алу қажет. Қазіргі таңда мүдай мен газдың рөлі жыл сайын артуда, оларды өндіру еселеп өсуде. Осы ресурстарды үнемдеп пайдаланып, мүнай мен газды биохимиялық өндеуден өткізіп, шетел технологиясын пайдаланып, зиянды, ластаушы өнімдеріне жауапкершілікпен қарау көзделеді. Шаруашылықты жүргізудің экологиялық мэселесіне келгенде, орны толмас ол қылықтарға жол беріледі. Қоршаған ортаға тигізетін ықпалы назардан тыс қалып отырды. Табиғатқа тигізетін зиянды эсерлері бар кэсіпорындар біздің облыста көптеп саналады. Б¥¥ДБ-ның қоршаған орта мен табиғат байлықтарын тиімді басқару мен қорғау үшін эртұрлі қаржыландырушы ұйымдардың жэне ғылыми-экологиялық қордың көмегімен іс-шараларды жүзеге асыру көзделген. Қоршаған ортаның көкейкесті мэселелерін анықтау, оларды шешу жолында үлттық стратегиялар мен іс-эрекет жоспарын дайындау қоршаған орта туралы халықаралық конвенсияның орындалуының еліміз өңіріндегі қорытынды нэтижесін анықтады, климат өзгерістерін қатысты болатын теріс эсерлерді азайту, сумен қамтамасыз етудің тиімді жолдарын қарастыру, озон қабатына эсер ететін заттарды өнеркэсіпте қолдануды біртіндеп азайту, күшті органикалық ластағыштарды мүлдем қолданыстан шығару, адамдардың элеуметтік жэне экономикалық жағдайының жақсаруы табиғи байлық қорын дүрыс пайдалануға байланысты екендігі жайлы жүрттың санасында ү_ғым қалыптастыру. Табиғи ресурстар мен қоршаған ортаны қорғау министрлігі тарапынан биоалуан түрлікті сақтау мен тұрақты пайдаланудың үлттық стратегиясы мен эрекеттер жоспарын мақүлдау қажеттері еліміздің жэне облыс аумағының өзекті мэселелері болып табылады. Атмосфера қүрамына енген өндіріс қалдықтары - күкіртдиоксиді, азот оксидтері, ондағы ылғалмен әрекеттесіп, күкірт жэне азот қышқылдарын түзеді. Азот оксиді автокөліктерден жанармай жанған кезде түзіледі. Атмосферада күкірт жэне азот қышқылдарының түзілуінен қышқыл жаңбыр жауады. Ол топырақ қүрамына, жер беті, жер асты суларына эсерін тигізеді.

1.1 Ақтөбе қаласының атмосферасын кәсіпорындар ластауда

Ақтөбе қаласы ең лас қалалар қатарына жатады. Сырт көзге әп-әсем де сәнді қала күндіз-түні түтінге түншығып, шаң тозаңға көміліп түрады. Бүл өтпелі кезеңде жабылып қалған кәсіпорындардың енді-енді бауырын көтеріп келе жатқандағы жағдай. Облыс орталығының 5 бірлік орнына 10,5 бірлікті қүрайды екен. Сонда біздің жүтып отырған ауамыздың екі есе лас болғаны ғой. Соның белгілі бір мөлшері жерге түсетіні сөзсіз. Облыс орталығының ауа басеейніне "Казхром" трансүлттық компаниясына қарасты. "Феррохром" АҚ жылына 3 мың тонна, ал "Ақтөбе хром қосындылар зауыты" АҚ 2,9 тонна, "Ақтөбе жылу электр орталығы" ЖАҚ-ы 1,1 тонна зиянды заттар шығарады екен. Осының басым бөлігі түтін, шаң - тозаң , басқа да улы заттар. Осы аумақтағы ауада азот тотығын рүқсат етілген жинақталуы 1,25 есе, формальдегид 4,7 есе артып кеткен.

Жыл сайын 120 мың тонна өнеркәсіптік және түрмыстық қалдықтар ешкандай өңделмей немесе жинақталып қалуда. Ал осы қалдықтардан ауаға бөлінетін зиянды заттарды есепке алып жатқан ешкім жоқ. Қарапайым көзбен ақ боран болып елестейтін Ферроқорытпа акционернік қоғамының шлак жинақтағышындағы жағдайды көрген адам таң қалары сөзсіз.

Бүған қоса қалалық полигондағы 2,5 милион тонна қатты түрмыстық
қалдықтар ауаны бүлдіруде. Оны өңдеп, кәдеге жарату әлі өз дәрежесінде
жүргізілмей келеді. Қалдықсыз технология бойынша жүмыс істейтін
өркениет елдерде оны әлдеқашан залалсыздандырып, кәдеге жаратар
еді.Біздің     қазір          астымыздвғы     байлыққа     пысқырып     қарамайтын

енжарлығымыздың бір көрінісі бүл - " Тиыннан сом қүрайтын" елдер  "Бір оқпен екі қоянды атып еді" еді. Ауада таза қалдықта кәдеге асады.

Жалпы, қаланың атмосфералық ауасынан тарайтын шаң - тозаң, түтін мен ыстың, басқа да зиянды заттардың 86 пайызы автокөліктердің үлесіне тиеді.   Тасымал   жүмыстарына   икемділігі,   жүкті,   жолаушыны,   есігінің

.     3