E-learning қашықтықтан оқыту жүйесін құру диплом жұмысы
КІРІСПЕ
Соңғы он жыл Интернеттің және адамдар арасындағы қатынасудың жаңа
әдісінің қарқынды дамумен белгілі болды. Бұл құбылыстың басқы жағында World
Wide Web (WWW) тұрады. Күнделікті бұл коммуникациялық ортада мыңдаған
сайттар ашылады және адамдарға әртүрлі жаңа қызмет көрсетулер түрлері
ұсынылады. Нарықтың қарқынды дамуымен жаңа технологияларға және оны
жасаушыларға үлкен сұраныс пайда болды.
Интернеттің дамуы оқу-білім саласына қатты әсерін тигізді. Соның
ішінде қашықтан оқыту әдістемесі жаңа даму алды, себебі желі арқылы тек
ақпаратты ғана беріп қоюмен қатар бірін бірі көре алмайтын сұхбаттасушылар
арасында тірі қарым-қатынасты ұйымдастыруға болады, және де адамның оқуын
қамтамасыз етуге болады.
Сайтта қолданушылар үйренетін және көшіріп алуға болатын
әртүрлі мәтіндік, графикалық, аудио және видео оқу материалдары болады.
Сонымен қатар оқушылар алған білімдерін тексеруге арналған әртүрлі
интерактивті тесттер болады. Қашықтан оқыту бағдарламасының барлық қажетті
материалдары оқушыға тез әрі толық жетеді. Қашықтан оқу жұмысының негізіне
клиент-сервер технологиясы жатады. Клиент-сервер технологиясы - арнайы
бағдарламалық қамтама орнатылған екі компьютер арасындағы қарым - қатынас
технологиясы. Қарым қатынасқа қатысушның біреуі (клиент-бағдарлама)
басқасынан (серверден) қандайда бір қызмет сұрайды деп жорамалданады.
Желіде ақпаратты беру және өңдеу үрдісінде екі компьютер қатысады- сұраушы
(клиент) және сұраныс бойынша мәліметтерді беруші (сервер), бұл жағдайда
екі бағдарлама жұмыс істейді- клиент - бағдарламасы және сервер-
бағдарламасы.
Қашықтан оқытуды жасауда әртүрлі бағдарламалар қолданылады. Бұл жобада
РНР тілі, HTML гипермәтіндік тілі қолданылған. РНР – бұл жасаушыларға тез
әрі тиімді түрде Web-қосымшаларын құруға мүмкіндік беретін, сервер жақта
жұмыс істейтін Web-тің енгізілген сценарилер тілі. Бағалы
мүмкіндіктерінің ішіне - тұрақты мәндерді қолдау, массивтермен жұмыс
істеудің қуатты құралдары, объектке-бағытталған әдістемелер және мәліметтер
базасымен жұмысты кең қолдау кіреді. РНР сонымен қатар JavaScript, WML
(Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар
қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын
бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында
РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады.
1 E-LEARNING ҚҰРУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫНА ШОЛУ
E-learning қашықтан оқытудың маңызды кезеңі болып табылады. " E-
learning " термині кең көлемдегі қолданысқа ие болғанына қарамастан,
әртүрлі авторлар оған әртүрлі мағына береді. Кең таралған E-learning-ге
көзқарас бұл, оқулық бағытын немесе оның үлкен бөлімін және көбінесе өз
ішінде кәдімгі оқулықтың, анықтаманың, есептер жинағының және зертханалыық
жаттықтыру сабағының қасиеттерін біріктіретін бағдарламалық-әдістемелік
кешен болып табылады. Ол балама емес, ал оқытудың дәстүрлі түрлеріне
қосымша, және студенттің кітаптармен, конспектілермен, есептер жинағымен
және жаттығулармен және т.с.с. жұмысын ауыстыра алмайды. Бұл электрондық
дәрісші кітаптың немесе оқу құралының барлық жетістіктерін тек қана
сақтауға арналмаған және де компьютер арқылы жүзеге асырылатын толық
мөлшерде қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды, мультимедийлік
мүмкіндіктерді қолдануға арналған. Бұл мүмкіндіктерге келесілер жатады:
− физикалық, химиялық және т.с.с. үрдістерді динамикте көрсету,
тікелей бақылауға қол жетпейтін объекттердің және үрдістердің көрнекті
көрсетімі (микромирдегі үрдістер, ғарыштық үрдістер, өте аз немесе өте
үлкен сипаттамалық уақыттарына ие үрдістер және т.с.с);
− үрдістерді және объекттерді компьютерлік модельдеуіне қажет, бірігей
немесе қымбат тұратын жабдықтарды, реагенттерді, сонымен бірге адам өміріне
және денсаулығына қауіпті материалдарды өздігінен оқып үйрену үшін қажет
және олардың оқу материалдарына аудио- және бейнесюжеттер, анимациялар ,
оқулық авторының аудиокомментарий енгізілген көрнекті көрсетімі;
− контекстік көмек сөздерін, сілтемелерді (гипертекст) ұйымдастыру;
− нәтижелерін сандық немесе графикалық түрде көрсететін жылдам күрделі
есептеулерді жүргізу;
− жаттығулар және тесттер арқылы студенттің өз білімін жедел тексеру.
E-learning құру үрдісі бір мезгілде оқулық құрылатын пәндік облыс
бойынша және де ақпараттық технологиялар облысы бойынша білімдерді қажет
етеді, сол үшін тәжірибеде көбінесе екі мамандардың – пән-дәрісшінің және
маман-бағдарламашының ынтымақтастығын болжайды. Бұл жұмыстың келесі
негізгі кезеңдерін ұсынуға болады:
− оқулық мәтінінің алғашқы жазылған нұсқасын дайындау (дәріс бағыты
бойынша құралы болғаны ерекше тиімді, ең болмаса ол радикалды түрде
арығарай өзгертіледі.);
− E-learning -нің жеке бөлімдерін өзара байланыстыратын сценария
құру (оқулықтың рационалды құрылымының және материалдарды баяндаудың
мұқият ойластырылған тізбегінің негізінде, мүмкін болатын сілтемелердің
қиылысын ұйымдастыру және т.с.с.), сонымен бірге E-learning оқу үрдісі
кезінде динамикалық пайда болатын немесе мәтінде статикалық
орналастырылатын әртүрлі иллюстрациялардың, аудио- және бейнесюжеттердің
бастапқы сценариесін дайындау;
− компьютерде E-learning құрама бөлімдерін жүзеге асыру;
Ол үшін пән-дәрісшінің ақпараттық технологиялар бойынша кез-келген
білімі төтенше пайдалы болып табылады, бірақ тіпті міндетті емес.
Көбінесе, алғашқы екі кезеңде пәндік облыстағы автор мамандығы және
оның ұстаз және әдістемеші қабілеттілігі үлкен (шешуші) рөл атқарады. Оның
себебі, тек қана E-learning емес, кәдімгі оқу құралын немесе кітапты жазу
үрдісінде авторға өзінің білімінің оқырман немесе оқушы біліміне айналуымен
байланысты байқаулы қиыншылықтарға тап болуға тура келеді. Олардың
кейбіреулеріне тоқталайық.
Білімді трансформациялау үрдісі автор білімдері - мәтін- оқырман
білімдері схемасы бойынша орталанған мәтін арқылы іске асады, және
өкінішке орай, оның барлық сатыларында тұрақты шығындарға жол береді.
Осылайша, оқырмансыз өтетін бірінші кезеңнің өзінде де автормен құрылған
мәтін автордың білімдерін емес, ал тек қана олар туралы анықталған
ақпаратты қамтиды. Оқытудың күндізгі оқу түрінде мамандырылған дәрісші
бұл шығындарды азайтатын көптеген қосымша ресурстарға ие. Дұрыс орнына
қойылған сөйлеу акценттері, ауызша қатынастың артықшылықтары тек қана
оқылатын бөліміндегі ең маңыздысына көңіл бөлуге ғана емес, және де
аудиториямен кері байланысты жедел құруға, материалдарды меңгеру
дәрежесіне байланысты дәрістің жоспарын өзгертуге мүмкіндік береді. Бұл
ретте тыңдарман сұрақтарының және дәрісшінің сұрақтарының, студенттердің
өзара қатынастарының рольдерін бағаламауға болмайды.
Көрсетілген мәселелерді ескере отырып, оқушының E-learning –пен
жұмысын максималды жеңілдету қажет. Әрбір бөлім бойынша оқушы оның
мақсатын және есеп қойылымын ғана анық түсініп қоймай, сонымен бірге
жағдайдың қақтығыстарын, пайда болған мәселелердің мәнін (не үшін бұл
керек? Не үшін бұл ескі аппараттың негізінде ертерек істелмеген? ), тек
содан кейін ғана бұл қақтығыстарды шешетін механизмді сезіну керек.
Оқытушымен кеңестердің көлемі және жеделділігі күндізгі оқыту түріне
қарағанда шектеулі болғандықтан, E-learning-те оқушылардың көбінесе мүмкін
типтік сұрақтары бойынша оқытушы ұсынуларын, арандатушылық сұрақтар,
материалдарды меңгергенін тексеретін тесттер қолданған пайдалы.
E-learning құру кезінде E-learning-нің бөлек бөлімдерін өзара
байланыстыратын сценариді және аудио- және бейнесюжеттердің сценариін
дайындау маңызды кезең болып табылады. Компьютердің қуатты аудио- және
бейне мүмкіндіктері қолданылуы мүмкін. Пән-дәрісшінің бағдарламалық
қамтамасыздандыру туралы әлсіз білімі кедергі болып табылмайды, алайда тек
қана өзінің пәндік облысында ғана емес, сонымен бірге басқа облыстарда да
бар оқулықтармен және оқытатын бағдарламалармен танысу қажет. Негізгі
мақсат- аудио- және бейне фрагменттеріне, формулаларды, графиктерді,
суреттерді, кестелерді визуалдау әдістеріне, және т.б ерекше назар аудара
отырып қазіргі заманғы ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктерін оқып оқып
оқып үйрену. Мұнда маңыздысы- оларды қалай бағдарламалық жүзеге асыру емес,
ал оқушыға білімді беру құралдарының өзі. E-learning-ке енгізу үшін алдыңғы
жұмыстың жоғарыда көрсетілген барлық фрагменттері көп рет жөнделгеннен
кейін, келесі қадам пән-дәрісшінің және ақпараттық технологиялар бойынша
маманның біріккен жұмысы болу керек.
1.1 E-learning тағайындалуы және қызметі
1.1.1 E-learning мазмұны және құрылымы
E-learning негізгі мазмұны келесілерден тұру керек:
− тіректі конспекті;
− дәріс конспектісі;
− нақтыланған курс;
− курстың жеке бөлімдеріні тереңдету.
Алғашқы кезеңде жұмыс бірінші екі конспектімен жүргізіледі. Үшіншінің
орынына таңдалған оқулық (қатты көшірме және оған әртүрлі сілтемелер)
қызмет ете алады. Төртіншісі бөлімдер қатарын тереңдетіп
(профессионалдық) оқып үйрену үшін қызмет етеді. Оқулықтың өзі және оның
бөлімдері негізгі материалды баяндаудың алдында міндетті түрде кіріспеден
тұрады. E-learning -де бұдан басқа негізгі мәтіннен сәйкес келетін
сілтемелер қамтамасыз етілетін әдебиеттер тізімі және глоссарий болады.
Кіріспе. Әсіресе осы бөлімде материал мұқият құрылу керек (бөлімнің
және бүкіл курстың құрамы, сонымен қатар олардың арасындағы байланысы
көрсетілу керек). Ол келесілерден тұрады:
− мемлекеттік стандарт бойынша келісілген бағыттың қысқаша
бағдарламасы, бағыттың негізгі есептерінің тізімі және көркемдеуі, оларды
шешудің маңыздылығы және өзектілігі;
− білімдері бағытты меңгеру үшін қажетті базалық пәннің тізімі;
− оқып үйренуі зерттелетін бағыттың білімдеріне негізделген пәндердің
тізімі;
− курстың (бөлімнің) құрылымы, функционалдық және логикалық
байланыстар;
− реті бойынша курсты оқып үйренудің жалпы кепілдемелері (соның
ішінде, тәуелсіз қандай бөлімдер оқуға болады);
− оқу бағдарламасының шеңберінен шығатын, курс есептерінің дамуын және
тереңділігін қайда іздеуге болатын нұсқаулар және мамандықтардың бөлек
топтары үшін курстың қандай бөлімдерін оқып үйрену қажет, түсініктермен
(комментарий) бірге әдебиеттерге сілтемелер;
Негізгі материал. Әрбір бөлімге (тақырыпқа) кіріспе бөлімінен басқа
Дипломдық жұмысты көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз
Дипломдық жұмыс бойынша қысқаша мәлімет
Пән: информатика
Жұмыс түрі: дипломдық жұмыс
Осы жұмыстың бағасы: 2800 теңге
курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайты – diplomnik.kz