Автоматика және телекоммуникация факультеті  эдвайзерінің АЖО құру диплом жұмысы

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ.........................................................................................................8

1 жоба тақырыбы бойынша мәселелердің аналитикалық зерттеу және 

олардың техникалық асырылуы бойынша негізгі шешімдерінінің  

зерттемелері.................................................................................................10

1.1  Техникалық тапсырма анализы..........................................................10

1.1.1  Жүйе құрудың тиімділігінің және мүмкіндігінің негіздемесі......10

1.1.2  Өндіріс тәртібін ұйымдастыру.........................................................11

1.1.3  АЖО өндірудің кезеңдері.................................................................11

1.2  Жүйелердің ресми емес өндірулері....................................................13

1.3  АЖО-ның ақпараттық жабдықтауын жобалау..................................14

1.4  Кіріс мәліметтер мен шығыс нәтижелердің қалыптарын 

жобалау.........................................................................................................15

1.5  АЖО-дағы ақпараттық тілдер мен классификаторлар.....................17

1.6  Тапсырма қойылымы...........................................................................19

2  ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ.........................................................................21

2.1  Жобаланатын жүйеге қойылған өндірілген техникалық

тапсырмада көрініс алатын негізгі техника-эксплуатациялық 

талаптар........................................................................................................21

2.1.1  Эдвайзердің автоматтандырылған жұмыс орнын жобалау мен 

өндірудің ерекшеліктері.............................................................................21

2.1.2  Біртекті емес ортада Delphi қолданудың ерекшеліктері...............22

2.1.3  Жобаланатын жүйеге қойылатын эксплуатациялық талаптар.....23

2.1.4  Қосымшаның эргономикалық ерекшеліктері.................................25

2.2  Жобалаудың ерекшеліктері және өндірілетін мәліметтер қорының

негіздері........................................................................................................26

2.2.1  Мәліметтер қорының негізгі ерекшеліктері...................................26

2.2.2  Мәліметтер қорын жобалау теориясының негіздері......................33

2.2.3  Мәліметтер модельдерінің типтері..................................................34

2.3  Алгоритм, мәліметтер құрылымы және бағдарламаларды 

өндіру...........................................................................................................35

2.4  Таңдалған жол эффективтілігінің теориялық негіздемесі...............38

2.4.1 Жұмыста InterBase-ті қолданудың тиімді болатындығының негізгі

себептерін келтіру.......................................................................................38

2.4.2  МҚБЖ құрудың мақсаты..................................................................39

2.4.3  Жоба шектеулерін анықтау..............................................................39

2.4.4  Жақсы мәліметтер қорын жобалау..................................................40

2.4.5  InterBase-ты қолданудың жан-жақтылығы.....................................42

3  ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ..........................................................................50

3.1  Қосымша жұмысын сипаттау.............................................................50

4  ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ..................................................................57

4.1  Экономикалық қорытындының бағасы..............................................57

4.2  Экономикалық қорытындыны ендіру есебі.......................................57

5  ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК..........................................65

5.1  Автоматтандырылған жұмыс орнындағы еңбекті қорғау................65

5.1.1  Жұмыс орнын жоспарлау.................................................................65

5.1.2  Эргономикалық шешімдерді негіздеу.............................................68

5.1.3  АЖО-ның электр қауіпсіздігі...........................................................70

5.1.4  Найзағайдан қорғану есебі...............................................................70

ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................74

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...........................................75

ҚОСЫМША А.............................................................................................76

ҚОСЫМША Ә.............................................................................................82

Бағасы: 2350 тг

Жұмысты көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Диплом жұмысы бойынша қысқаша мәлімет

    Берілген дипломдық жобаның мақсаты болып эдвайзердің автоматтандырылған жұмыс орнын өндеу табылады.

Мұнда мәліметтер қорлары және оларды іскерлік өндіріс пен қол еңбегін рационалдау үшін құрал ретінде пайдаланумен байланысты басқа да бағдарламалық жабдықтау ерекше орын алады. Оны пайдалану белгілі бір құжаттар мен өндірістік жобаларды дайындауға қажетті уақытты қысқартуға, оларды жүзеге асыру кезіндегі өндірістік емес шығындарды азайтуға, құжаттар, технологиялық және басқа да құжаттамаларды дайындауда қателердің пайда болу мүмкіндігін болдырмауға мүмкіндік береді.

Әрине, мәліметтер қорларын пайдалану кезіндегі барлық мүмкіншіліктерді ашу үшін, жұмыс барысында қойылған мақсаттарға максималды сәйкес келетін бағдарламалық және аппараттық құралдар комплексін қолдану керек. Сондықтан қазіргі уақытта дүкендер компанияның басқарушылық және атқарушылық филиалдары жұмысын қолдайтын және келістіретін компьютерлік бағдарламаларды, сондай-ақ кітапханада бар компьютерлік жабдықтарды қолданудың тиімді тәсілдері туралы ақпаратты өте қажет етеді.

Прогрестің дамуы ақпараттың күрт өсуіне алып келді, сол себепті оны сақтау және өңдеу жөніндегі мәселе жылдан жылға күрделене түсті. Есептеуіш техникасының пайда болуымен ақпаратты сақтау, ал ең бастысы өңдеу тәсілдері жеңілдеді. Есептеуіш техникасының микропроцессорлар негізінде дамуы компьютерлер мен бағдарламалық жабдықтаудың жетілдіруіне әкеледі. Ақпараттың үлкен ағынын өңдеуге қабілетті бағдарламалар пайда болады. Осындай бағдарламалар көмегімен ақпараттық жүйелер құрылады. Кез-келген ақпараттық жүйе мақсаты болып объектілер мен нақты әлем құбылыстары жөніндегі мәліметтерді өңдеу және адамға олар туралы керекті ақпаратты беру табылады. Егер біз кейбір объектілер жиынын қарастырсақ, онда бірдей қасиеттері бар объектілерді айыра аламыз. Осындай объектілерді жеке кластарға бөледі. Ерекшеленген класс ішінде объектілерді классификациялаудың жалпы ережелері бойынша да, мысалы, алфавит, кейбір ортақ белгілері бойынша да, мысалы, түсі мен материалы, тізбектеуге болады. Объектілерді белгілі бір қасиеттері бойынша топтастыру ақпаратты іздеу және таңдауды барынша жеңілдетеді.

Автоматтандырылған жұмыс орындары (АЖО) шартты түрде фактографиялық және құжаттамалықтарға бөлуге болады.

Фактографиялық АЖ-де фактілер – нақты әлем объектілері туралы мәліметтердің (атрибуттардың) нақты мәндері тіркеледі. Осындай жүйелердің негізгі идеясы объектілер жөніндегі барлық мәліметтер (адамдардың аты-жөндері мен заттар аттары, сандар, даталар) компьютерге қандай да бір алдын-ала келісілген форматта (мысалы дата – КК.АА.ЖЖЖЖ комбинациясы түрінде) хабарлауда болып табылады. Фактографиялық АЖ-мен жұмыс істейтін ақпарат машинаға бір мәліметті басқасынан айыру, мысалы, адамның аты-жөнін оның қызметінен, туған жылын салмағынан, т.с.с.,  мүмкіндігін беретін нақты құрылымға ие. Сондықтан фактографиялық жүйе қойылған сұрақтарға бірмәнді жауаптар бере алады.

Құжаттамалық АЖО қойылған сұраққа бірмәнді жауап талап етпейтін принципиалды басқа есептер кластары үшін қызмет етеді. Осындай жүйелер мәліметтер қорын қандай да бір қалыпты іздеу аппаратымен жабдықталған құрылымды емес мәтіндік құжаттар (мақалалар, кітаптар, рефераттар, т.б.) мен графикалық объектілер жиынын құрайды. Жүйе мақсаты, әдетте, - пайдаланушының сұранысына жауабы ретінде онда келтірілген шарттарды қанда да бір шамада қанағаттандыратын құжаттар мен объектілер тізімін беру.

Көрсетілген АЖ классификациясы белгілі шамада ескірді, өйткені қазіргі уақыттағы фактографиялық жүйелер көбінесе ақпараттың құрылымдық емес, бірақ құрылымдық сипаттауыштары бар блоктарымен (мәтіндер, графика, дыбыс, видеомен) жұмыс істейді.

Берілген дипломдық жобада адам қызметінің барлық салаларында қолданылатын фактографиялық автоматтандырылған жұмыс орындары және олармен жұмыс істеу практикасы қазіргі заманғы мәліметтер қорларын басқару жүйесі Delphi МҚБЖ-де қарастырылады.

1. ЖОБА ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША МӘСЕЛЕЛЕРДІҢ АНАЛИТИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ ІСКЕ АСЫРЫЛУЫ БОЙЫНША НЕГІЗГІ ШЕШІМДЕРІН ӨҢДЕУ

 1.1. Техникалық тапсырма анализы

 1.1.1. Жүйе құрудың тиімділігінің және мүмкіндігінің негіздемесі

    Берілген дипломдық жобада эдвайзердің автоматтандырылған жұмыс орнын өңдеу бойынша есеп қойылады. Бұл тапсырманы орындау үшін Delphi МҚБЖ-сі таңдалды. Мұнда деканат персоналының жұмысын автоматтандыру және жеңілдету, құжаттарды тіркеу бойынша жұмысты аса эффективті және өнімді қылу талаптары қойылады.

Басқарудың сәтті болуы көбінесе олардың даму динамикасының көпжақты факторлары мен тенденцияларын есепке алатын интегралданған шешімдерді қабылдаудың эффективтілігімен анықталады.

Интегралданған шешімдердің маңызды категориясы – мәліметтер қорының ақпаратын өңдеу жүйесі. Мәліметтерді өңдеу жүйесінің негізгі мақсаттарының бірі болып деканат жұмысының эффективтілігін жоғарылату саналады.

Мәліметтер өңдеу жүйесі төмендегілерді орындау тиіс :

а) жұмыс қорытындысы бойынша жалпы және бөлшектенген мәліметтер алуды қамтамасыз ету;

ә) ең маңызды көрсеткіштер өзгеру тенденцияларын оңай анықтау мүмкіндігі; 

б) ақпаратты өз уақытында алуды қамтамасыз ету;

в) мәліметтердің толық және нақты анализын орындау.

Ақпаратты өңдеуге өндірістік процесс ретінде шолу ұйымдастырушылық басқару жүйелерінің автоматизациясы бойынша мамандармен кең қолданысқа алынды. Өндірістік іс элементтерінің (нормалау, технология) таралуы бар ақпараттық процесс рационализациясы тіркеушінің эффективтілігін жоғарылатуы керек. Компания жұмысы эффективтілігінің негізгі көрсеткіштерінің бірі оның өнімділігі: сапасы, мөлшері мен ақпаратты өңдеу жылдамдығы.

Осындай тәсіл кемшілігі өндірістік және басқарушылық еңбек арасында принципиалды айырмашылық бар, яғни нормалауды мүмкін емес етуі болып табылады. Бұл барлық басқарушылық істің шығармашылық сипаты, басқарушылық жұмыстарға кететін нормалар мен уақыт нормативтерін өңдеу - өте күрделі, әрі шешілмейтін есеп болуынан шығады. Алайда керекті құжаттар бойынша тіркеу ісінің анализы сатушы еңбегінің күнделікті (формализацияға жататын) және шығармашылық құраушысының қатынасы кемшілік болып табылмайды. Сонымен қатар мекемелік технологияда ақпарат жіберу (алмасу) көбінесе қайталанатын және тұрақты сипатқа ие, ал бұл өндірістік процестің барлық атрибуттарының мекемелік ісіне таралуы кезінде принципиалды мәнге ие.

Компания ақпаратты «өнімнің» екі түрін шығару үшін өңдейді: ақпарат (мәліметтер, құжаттар) және шешімдер (оперативты, стратегиялық). Ұйым бастапқы (кіріс) ақпаратты түрлі жолдармен алады: ақпаратты сөз немесе сан түрінде жеткізетін құжаттар, телефон арқылы сөздік ақпарат, көбінесе электронды түрдегі ЭЕМ мәліметтері. Соңғы (шығыс) ақпарат та осындай түрлерде өндіріледі. Компанияның өндірістік циклы ақпараттың қайта орын ауыстырылуы, берілген ақпаратты басқасымен біріктіру, ақпаратты жинақтауды қосуы мүмкін.

1.1.2. Өндіріс тәртібін ұйымдастыру

    Жаңа автоматтандырылған жұмыс орындарын (АЖО) өндіру және қолданыстағыларын жетілдіру құрам, мазмұны мен АЖО-ны өндіретін және енгізетін барлық ұйымдардың жұмыстарын орындау тәртібі бөлігінде міндетті жалпысалалы басқарушылық әдістемелік материалдармен (ЖБӘМ) ұйымдастырылады.

АЖО – бұл функционалды және қамтамасыз етуші тағайындаудың өзара байланысқан ішкі жүйелерінен тұратын күрделі жүйе.

АЖО құрудың келесі кезеңдері анықталған: техника-экономикалық негіздеменің (ТЭН) және техникалық тапсырманың (ТТ) өндірілуін қосатын жобаға дейінгі; техникалық пен жұмыс жобаларының өндірілуін қосатын жобаларды өндіру.

АЖО құрылуы кезінде классификаторлардың, техника-экономикалық ақпараттың, ақпараттық мәліметтер қорларының, машиналық тасымалдаушыларды дайындау, ақпараттық базаны жүктелуі мен жүргізілуі үшін техникалық және бағдарламалық жабдықтаудың өндірілуі және енгізілуі қамтамасыз етілуі қажет.

АЖО-ны өндіру және енгізу процесі кезінде мемлекеттік стандарттармен бекітілген және оларға сәйкес құрылатын түрлі жобаға дейінгі құжаттама құрылады.