Материалы

Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мағлұматтар

Қазақстан территориясы ежелгі дәуірден бері географиялық тұрғыдан зерттелуде. Біздің еліміздің ертеден зерттелуіне себепші болған оның географиялық орыны. Еуразия құрлығының орталық бөлігінде орналасқандықтан  Қазақстан қалалары негізінен сауда жолдарының үстінде тұрды. Қалалардың жедел өркендеуі үшін сауда жолдарының зор маңызы болды. Иран мен Византиядан Қытайға қатынайтын Ұлы Жібек жолы Жетісу арқылы өтті. Русьпен, Византиямен, Иранмен сауда саттық қызу жүргізілді. Батыс пен Шығыс Европаға, Алдыңғы және кіші Азиға, Қиыр Шығысқа баратын керуен жолдары қазақ даласы арқылы өтіп жатты.

«Тарих және география» мамандарына еліміздің географиялық зерттелу тарихын терең білу керек болғандықтан аталған тақырып таңдалып алынды.

Диплом жұмысы негізгі 3 бөлімнен, кіріспе және қорытындыдан тұрады.

          Географиялық тұрғыдан Қазақстанның зерттелуі  ең әуелгі кезеңде адамның материалдық-практикалық қызметімен, оның Қазақстанның табиғаты мен территориясы жөніндегі көмескі де дүдәмал ұғымымен тығыз байланысты болған. Ондай әрекетттер адамның басына туған нақтылы жағдайға орай, немесе аңыз, қиял, діни сенімдерге негізделіп жасалған. Қазақстан тарихының бастапқы тұсында адам өзін айналаны қоршаған ортаға тәуелдімін деп түсінген. Сондықтан ол табиғаттың әрбір құбылысын өз басына немесе ең жақын тайпаластарына туралап келген зауалға балаған. Сөйтіп, бұл әрекеттен құдайға жалынып-жалбарынып, сыйыну арқылы ғана құтыламын деп ойлаған.

         Александр Македонский жорықтарына қатысқан грек ғалымдарының еңбектерінде бізге таныс географиялық атаулар кездеседі. Олардың жазбаларында өз көздерімен көріп байқағандарымен қатар теңізшілердің, саяхатшылардың, көпестердің, әскер басыларының мәлімдемелері  келтірілген.

         Қазақ жері туралы мағлұмат кездесетін бізге дейін жеткен жазба ескерткіштердің ішінен «Бихустин жазбасын» (біздің заманымызға дейінгі VI-V ғасырлар) атауға болады.

         VIІ ғасырдан бастап Қазақстан территориясын зерттеуде арабтар көрнекі роль атқара бастайды. Ал арабтар VIІІ ғасырдың басында аса ірі мемлекет болйып қалыптасқан. Араб ғалымдары өз саяхаттарының жазба ескерткіштері және сұрастырып білгендерінің негізінде жалпы географиялық деректер қалдырған.

Қазақ хандықтары дәуірлеген Қасым-ханның тұсында (1511-1520 жылдар) Россия мен Қазақстанның дипломатиялық байланыстары жолға қойыла бастады. Сол уақыттан бастап орыстар емін-еркін дала жайлаған қазақтардың өжет те батыр халық екенін танып білді. Россияда қазақтардың жерлері туралы, Қазақстан территориясының табиғаты мен географиялық орындары жайында сұрастырып деректер жинау қолға алынды. Россия мемлекетінің елшілері мен көпестері өз саяхаттарының маршруттары туралы мәліметтер жиналды. Қазақ көшпенділерінің мекен-қоныстары жайында осындай бір деректі 1535 жылы Даниил Губин жасады.

Қазақтың «біртуар» ғалымы Шоқан Уалиханов қазақ даласын географиялық тұрғыдан зерттеген ұлтымыздың тұңғыш перзенті.

Ш. Ш. Уәлихановтың география саласындағы саяхатшылық, әрі творчестволық қызметіне ерекше тұрғыдан қарауымыздың өзіндік себептері бар. Шындығында да, біз басқа зерттеушілердің қызметін сөз еткенде олардың Қазақстан территориясының белгілі бір бөліктерін ғана географиялық жағынан танып білу ісіне қосқан үлесін баяндаумен шектелсек, ал Ш. Ш. Уәлихановқа жалпы мағынасындағы аса зерделі географ-саяхатшы ретінде қараймыз

Курстық жұмыс және дипломдық жұмыстарға, диссертацияларға арналған керекті материалды көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Жұмыс түрі: материал (30 - бет)

курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайты – diplomnik.kz