Яндекс - іздеу
Кіру формасы
МатериалыҚазақстанның жазық-аласа таулы аймақтарыҚазақстанның территориясының көп жерін жазық-аласа таулы аймақтары алып жатыр. Олар аласа тау массивтері түрінде, кейде биіктігі орташа таулы, қыратты, үстіртті және ойпатты жазықтары түрінде де кезедсіп отырады. Жазық-аласа таулы аймақтың осы күнгі рельефі негізінен эпейрогендік қозғалыс пен ұзақ денудацияның нәтижесінде пайда болған. Республиканың бұл аймағының жер беті өте күрделі. Жазық-аласа таулы аймақтың рельефінің негізгі типі болып кейбір жерлерінде биіктігі орташа тау массивтері кездесетін палеозой және мезозой аласа таулары есептелінеді. Олар: Қазақтың қатпарлы өлкесі, Мұңалжар және Маңғыстау таулары. Жазық-аласа таулы бөліктің рельефінің екінші негізгі типі болып осы аласа таулы массивтерді көмкере жатқан қыраттар мен үстірттер есептелінеді. Мұнымен қатар Мұңалжарға – Жалпы сырт, Ембі және Торғай үстіртінің батыс жақ жартысы, Қазақтың қатпарлы өлкесіне – Торғай үстіртінің шығыс жақ жартысы және Бетпақдала үстірті жанасады. Маңғыстай шығысында Үстірт дөңімен жалғасады. Қазақстанның көп жерін алып жатқан жазықтар неоген мен төрттік дәуірдегі эпейрогендік қозғалыстың нәтижесінде аласа таулар мен қыраттарға жалғасқан. Батыс Сибирь ойпаты Батыс сибирь теңіз басейні шегінген кедзе, Тұран ойпаты жоғарғы неогенде Тұран теңізі тартылған кезде, каспий бойы ойпаты төрттік дәуірде каспий теңізі деңгейінің төмендеген кезінде қосылған. Бұл ойпаттардың биіктігі теңіз деңгейінен 200 м-ден аспайды, ал Каспий бойы ойпатының оңтүстік бөлігі тіпті теңіз деңгейінен төмен жатыр. Қазақстанның жазықтары көбіне ойыс келеді, яғни олардың биіктігі шетінен ортасына қарай аласарады. Теңіз шегінгеннен кейін рельеф құрушы экзогендік процестер барлық жерде бірдей болмаған, сондықтан жазықтар рельефінің өзіне тән ерекшеліктері бар. Осы кездегі рельеф құрушы факторлардың бірі эндогендік қозғалыс түрінде болса, ал экзогендік процестің әсері жергілікті жердің табиғат жағдайына байланысты түрліше болған. Сондықтан кейбір зоналылық байқалады. Атмосфералық жауын-шашыны мол және өзен торы біршама жиі болып келген Қазақстанның солтүстік орманды дала және дала зоналарында ағын судың эрозиялық және аккумуляциялық әрекеті күшті болады. Мұз басу дәуірінен кейін іле-шала қалыптасқан жазықтың гидрографиялық торы бірсыпыра жиі, өзендері мол сулы болған. Тегін немесе белесті келген өзен аралық жазықта рельефтің аллювии түрлері басым. Мұнда онша терең емес тұйық көлдер көп кездеседі. Палеозойдың аласа тау массивтері бар, құрғақ континентті климаты орталық Қазақстанның қазіргі рельефінің қалыптасуына оның геологиялық құрылысымен бірге ертедегі эрозиялық және ұзаққа созылған денудация процестері басты роль атқарған. Мұнда механикалық үгілу процесі басым болып, ол бір кездердегі биік тауларды аласа тауларға немесе белесті дөңге айналдырған. Мұндай жерлерде рельефтің деллювиальдық формалары кең тараған. Шөлейт пен шөл зоналарын қамтитын климаты өте континентті Оңтүстік Қазақстанның қазіргі рельефінің қалыптасуына золдық процесс күшті роль атқарған. Осы себепті мұнда золдық рельеф дамыған. Қазақстанның құмды жерлерінде рельефтің негізгі формалары-құм жалдар, құм төбелер, шағылдар, ал
Курстық жұмыс және дипломдық жұмыстарға, диссертацияларға арналған керекті материалды көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз
Жұмыс түрі: материал (30 - бет) курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайты – diplomnik.kz |