Материалы

Қазақстанда факторингтік операцияларды дамыту және жетілдіру мәселелері диплом жұымысы

Бағасы: 2250 тг

Жұмысты көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Диплом жұмысы бойынша қысқаша мәлімет

       Тақырыптың өзектілігі. Кәсіпкерлік қатынастарда келісім бойынша тауарларды (қызметтерді, жұмыстарды) сатып алушы өзінің міндеттемелерін келісім бойынша белгілі бір мерзім өткеннен кейін орындауды мойнына алатын жағдайлар жиі кездесіп отырады. Экономиканың тұрақсыздығы жағдайларында тауарларды жеткізіп беру және оларды төлеу арасындағы уақыт айырмашылығы түрлі салалардағы кәсіпорындар арасындағы төлемдерді кешіктірумен немесе мүлдем төлей алмау жағдайларымен байланысты болып келеді. Сол себепті, көптеген кәсіпорындар жетпей жатқан қаржы ресурстарын басқа қаржыландыру көздерінен тартуға мәжбүр болады. Осындай қаржыландыру көзін кәсіпорындар дебиторларға деген өздерінің ақшалай талаптарын сату арқылы алуына болады. Мұндай қаржыландыру әлемдік практикада ақшалай талаптарды беру (сату) арқлы қаржыландыру, немесе факторинг, деген атауға ие болды.

Кез-келген кәсіпорын қызмет ету барысында өндірісті қажетті қаржы ресурстарымен қамтамасыз ету мәселесімен тығыз байланысты болады. Өндіріс барысын қаржыландыру үшін кәсіпорындар қаражаттар тартудың алуан түрін қолдана алады. Осындай қаржыландыру көздерінің қатарына факторингтік операциялар да жатады.

Факторингтік операциялар еліміздің қаржы нарығында енді ғана қалыптасып келе жатқан, әлі өзінің қажетті деңгейдегі қоланысын таппаған қаржы құралы болып табылады. Осыған қарамастан, факторингтік операциялар кәсіпорынның  ағымды активтерін ұзақ мерзімді қаржыландырудың тұрақты көзі бола алады. Бұған дәлел болар деректер туралы айтар болсақ, онда факторингтік операциялардың банктердің қысқа мерзімді несиелерімен және коммерциялық (вексельдік) несиелермен салыстырғандағы біршама тәуекелсіз болып келетінін ескеруге болады. Бұл факторингтің қаржыландыру құралы ретіндегі ең басты артықшылығы және ерекшелігі.

Алайда, қазіргі таңда еліміздің несие нарығында әлі де болса банктік несиелердің үстемдік құрып тұрғанын, сәйкесінше коммерциялық және факторингтік несиелеудің маңызы төмен екендігін көрсетеді. Сонымен қатар, экономикалық әдебиеттерде факторинг туралы ғылыми мәліметтер жетіспейді, ал статистикалық-анықтамалық әдебиеттерде және есеп беру құралдарында факторингтік операциялар туралы ақпараттар тіпті жоқ.

Ақашалай талаптарды беру арқылы қаржыландыру өзінің негізінде несиелік сипатқа ие. Бұл мәмілелердің бұл түрін цессиядан немесе құқықты басқаға беру мәмілесінен бөліп көрсететін ең басты шарт. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес факторинг «ақша қаражаттарын талап ету құқығын беру арқылы қаржыландыру» деп анықталады. Алайда, факторингтік операциялардың түрлерін қамтитын банктік операциялар шеңберін анықтайтын заңнама біздің елімізде әлі де болса жоқтың қасы.

Осы аталған жағдайлар экономикадағы факторингтің ролінің қарастырудың өзекті бола тұра, әлі де болса толық, қажетті деңгейде зерттелмегенін көрсетсе керек. 

Жұмыстың мақсаты. Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты – коммерциялық банктерде және жалпы экономикалық деңгейде факторингтік операцияларды ұйымдастырудың және бағалаудың теориялық, әдістемелік және нормативтік негіздеріне сүйене отырып, факторингтің нарықтық экономикадағы ролін анықтау болып табылады.

Осы мақсатты жүзеге асыру үшін курстық жұмыс өз алдына келесідей міндеттер қойып отыр:

-     факторингтің экономикалық экономикалық негіздерін қарастыру;

-     факторингтік операцияларды ұйымдастыру және бағалау әдістемесімен таныс болу;

-     қазіргі таңдағы Қазақстанда факторингтік қатынастарды дамыту мәселелерін қарастыру.

Жұмыс үш тараудан тұрады. Тараудың тақырыптары, мазмұны және теориялық, әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз етілуі жұмыстың мақсаты мен міндеттеріне сәйкес келеді.

Бірінші тарауда факторинг ұғымының жалпы сипаттамасы мен оның нарықтық экономикадағы маңызы, әлемдік практикадағы оның даму тарихы туралы айтылады. Сонымен қатар, мұнда факторингтік операциялардың бірнеше белгілері бойынша жіктелуі мен факторингтік келісім-шартты жүргізу тәртіптері қарастырылады.

Екінші тарауда факторингтік операцияларды ұйымдастыру барысы, банктер мен шаруашылық субъектілері арасындағы қарым-қатынас туралы сөз қозғалады. Сондай-ақ, бұл тарауда факторингтік операциялардың құнын бағалау және оны банктік несиеге альтернативті қаржы көзі салыстырмалы түрде бағалау әдістемесімен таныс боламық

Үшінші тарауда бүгінгі таңдағы Қазақстан Республикасындағы факторингтік операцияларды реттеу және жетілдіру мәселелерін және оларды шешу жолдарын қарастырылады.   

Зерттеудің пәні. Диплом жұмысындағы зерттеу пәні ретінде нарық жағдайларында банктер мен шаруашылық субъектілері арасындағы факторингтік қаржыландыру мәселесімен байланысты экономикалық қатынастар қарастырылады.

Зерттеу объектісі. Зерттеу объектісі ретінде жалпы халықаралық практикадағы және Қазақстан Республикасы жағдайындағы коммерциялық банктердің факторингтік несиелеу ерекшеліктері қарастырылады.

Диплом жұмысы барысындағы зерттеу жұмысының теориялық және әдіустемелік негіздерін отандық және шет елдік ғалымдардың еңбектері, сондай-ақ мерзімді баспасөз беттерінде жарияланған мақалалары құрайды. Зерттеуге алынған объектіні қарастыру барысында экономикалық, салыстырмалы, статистикалық және логикалық әдістер қолданылды.

Жұмыстың ақпараттық негізі ретінде бірнеше отандық коммерциялық банктердің мәліметтері, Қазақстан Республикасының ресми нормативтік-құқықтық және заңнамалық актілері, Қазақстан Республикасы Президентінің қаулылары,  және басқа да ақпараттар қолданылды.

Жұмыстың практикалық маңыздылығы – мұндағы зерттеу нәтижелері мен қорытындылары Қазақстандағы факторингтік қатынастарды дамыту үшін қолданыла алады.