Қазақ халқының ұлы ағартушысы – Ыбырай Алтынсарин курстық жұмысы

МАЗМҰНЫ

К  І  Р  І  С  П  Е

         Кезінде қазақ халқының болашақ тағдырын орыс мәдениетімен бірлікте алып қараған Шоқан, Абай және Ыбырай секілді ұлы ағартушы-демократтар тарихымызда өшпестей із қалдырды. Осы орайда, Ыбырай Алтынсариннің қосқан үлесі мен еңбегі орасан зор. Ол мәдениет пен білімнен артта қалған ел-жұрттың көрші елдің өнер-білімін, техникасын игеруге шақырып қана қоймай, сол игі істі тікелей жүзеге асыруға да өлшеусіз үлес қосты. Қазақ даласында тұңғыш рет орыс үлгісіндегі пәндік білім беретін мектептер ашып, оған орыс алфавиті негізінде оқулықтар жазды, өзі сабақ беріп, жаңа талапқа сай келетін мұғалімдер дайындауға күш салды.

         Ыбырай жасаған оқулық, ең алдымен, орыстың, қала берді Европа оқымыстыларының педагогикалық көзқарастары мен оқыту, тәрбиелеу әдіс-тәсілдеріне негізделіп жасалды, бірақ ұстаз оларды талғам-талдаусыз, сол күйінше ала салған жоқ, керісінше, оған енетін материалдарды қазақ балаларының түсінік-танымына сәйкес етіп алды, өзі де осы талапқа  орай әңгіме, өлеңдер жазып құрастырған хрестоматиясына қосты. Сөйтіп, ұлы ағартушы – ұстаз халқымызды білім бұлағынан сусындатып, өзге мәдениетті елдердің қатарына қосуға бойындағы бар күш-қуатын, білімін сарқа жұмсады. Бұл бағытта тыңнан жол салып, соған бүкіл саналы өмірін арнады.

Тарау І.  Ыбырай Алтынсарин тағлымы

І.1. Ыбырай Алтынсариннің дүниеге келу

тарихына сипаттама

         Қазақ халқының талантты ұлдарының бірі Ыбырай Алтынсарин – аса көрнекті ағартушы, этнограф ғалым, қазақ әдеби және жазба әдеби тілінің негізін қалаушы ақын әрі жазушы, орыс графикасы негізінде қазақ алфавитін жасаушы жаңашыл педагог болған адам.

         Ол тарихтың қиын да күрделі кезеңінде, қазақ қоғамының құрылымында да, әлеуметтік экономикалық өмірінде де аса бір қиын шақта дүниеге келді: бұл қазақтардың Орта және Кіші жүздерінің Россияға қосылуы аяқталып, олардың патша империясының отарына айналған тұсы еді. Ұлы жүз әлі Қоқан хандығының қол астында болатын.

         Патша өкіметі иелігіне жаңадан енген жерлерде өз билігін нығайтуға бағытталған шаралар қолдана бастады. 1822 жылы Батыс Сібір генерал+губернаторы Сперанский жасаған «Сібір қазақтарының жарғысы» қабылданады. Бұл «жарғы» бойынша Орта жүздегі хандық таратылып, Сібір қазақтарының облысы құрылады,, ол өз кезегінде округтерге, округтер облыстар мен ауылдарға бөлінеді. Сібір қазақтары Батыс Сібір генерал-губернаторлығына бағынады.

         Орынбор генерал-губернаторлығына қарайтын Кіші жүзде хандық 1824 жылы жойылған еді. Ал жері – Батыс, Орта және Шығыс болып үшке бөлініп, әрқайсысын сұлтан-правительдер билейтін. Бұлар өз кезегінде белгілі бір қашықтықтарға бөлініп, бөлім бастықтары басқараты, қашықтықтар рулар мен бөлімшелерге бөлінетін де оның басқарушыларын белгілі би тұқымдарынан Орынбор Шекаралық комиссиясы тағайындайтын.

Курстық жұмысты көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Курстық жұмыс бойынша қысқаша мәлімет

Пән: Әдебиет

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс

Осы жұмыстың бағасы:  1150 теңге

Курстық жұмыстар, Дипломдық жұмыстар сайты – diplomnik.kz