Оңтүстік Қазақстан облысының егістік ландшафттары

Оңтүстік Қазақстан облысының жалпы егістік жер көлемі 852959 га (ОҚО жер және су ресурстары басқармасы қорының материалдыр, 2005 ж), ал облыстың статистикалық басқармасының мәліметтер бойынша 758282 га (1995, 2002 – 2005 жылдарындағы Оңтүстік Қазақстан облысының ауыл, орман және балық шаруашылығы. Статистикалық жинақ. Шымкент 2006ж. 16 бет.). Диплом жұмысында әрі статистикалық, әрі жер және су ресурстары басқармаларының мәліметтері сәйкес пайдаландық. Егістік жерлердің көлемі облыстың жалпы жер көлемінің 7,2 %, ал ауыл шаруашылық жерлердің жалпы ауданының 19,2 % құрайды. Облыстың агроклиматтық ресурстары жақсы болғанымен басқа табиғи компоненттер облыстың жерлерін ауыл шаруашылықта пайдалануын шектейді. Сонымен, егістік ландшафттарды аудандар кесіндісінде қарастырайық (№ 4 кесте).

№ 4 кесте. Оңтүстік Қазақстан облысының

егістік ландшафттарының көлемі.

(ОҚО жер және су ресурстаны пайдалану басқармасының

қорының материалдарынан, 2005)

       Оңтүстік Қазақстан облысы аудандарын егістік кешендерінің жалпы жер көлемі бойынша шартты түрде төрт топқа бөлуге болады: 1) егістік көлемі 100 мың га жоғары, өте ірі аудандар, 2) егістік көлемі 75 – 100 мың га аралығында,  үлкен аудандар, 3) егістік көлемі 30 – 75 мың га аралығында орта көлемді аудандар және 4) 30 мың га аз, шағын аудандар.

       Бірінші топқа, жалпы жер көлемі аз болғанымен, егістік жер көлемі көп болатын Мақтаарал 131345 га және Қазығұрт 102501 га аудандары жатады. Екінші топқа – Сайрам – 90129 га, Бәйдібек – 86142 га, Ордабасы – 79997 га және Төлеби – 76134 га аудандары жатады.Үшінші топқа – Түлкібас – 64286 га, Сарыағаш – 61930 га, Шарадара – 59648 га және Түркістан – 46204 га аудандары жатады. Төртінші топқа – Арыс – 18030 га, Отырар – 16673 га, Созақ – 6703 га және Шымкент қаласы маслихатына – 11665 га, Кентау қаласы маслихатына – 1572 га қарасты жерлер.

       Бірінші топтың аудандары – Мақтаарал және Қазығұрт аудандары біркелкі емес географиялық жағдайда орналасқан және ауыл шаруашылығы дамуы әртүрлі болып келеді. Қазығұрт ауданы таулы жерімен сипатталады және агроландшафттары ертеде қалыптаса бастаған. Мақтаарал ауданы шөлді жазықтық жер бетімен сипатталады, ауыл шаруашылығы ХХ ғасырдың 20-ші жылдарынан тың жерлерді игеруден бьастады. Аудан ауыл шаруашылығының басты мақсаты Кеңес үкіметін мақтамен қамтамасыз ету.

         Мақтаарал ауданының егістік кешендері ауданның жалпы жер көлемінен 74,2 %, ал ауданның ауыл шаруашылық жерлерінен 82,3 % құрайды. Негізінде Мақтаарал ауданында жаңадан ауыл шаруашылыққа игеретін жер қалмады, яғни ауданның территориясы түгелдей антропогендік кешенге айналды десек болады. Кейбір авторлар мұндай кешендерді табиғи-техникалық геожүйелер деп атайды. Шын мәнісінде, суғару арқылы Мырзашөлдің шөлді ландшафттарын егістік кешендерге айналдырылған, сондықтан су көзі тоқтаған жағдайда кешендердің барлығы

Курстық жұмыс және дипломдық жұмыстарға, диссертацияларға арналған керекті материалды көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Жұмыс түрі: материал (30 - бет)

курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайты – diplomnik.kz