Қазақстанның  жазғы климаты

Қазақстанның  жазғы климаты.

         Жазғы мерзім –бұл ауа температурасының  өте жоғары кезең болып саналады. Жаз солтүстікте маусымда болады, оңтүстікте –мамырдың ортасынан. Таулы аймақтарда жоғарлаған сайын жаз кешігіп жетеді. Күннің талтүс кезіндегі биіктігі жоғары болады да күн сәулесінің түсім көлемі шектеуіле жетеді. Бұған аспанды шағын бұлттардың жабуы да ықпал етеді. Бұлттар солтүстікке қарай және Алтай мен Тянь-Шяньға қарай біршама мол (сәуір-қазан) жылы кезеңіндегі күн сәулесінің жылуы Қазақстанның солтүстігінде 1500-1600 сағат, оңтүстікте-2000 сағатқа жетеді. Жазда Қазақстан Республикасының барлық территориясын солтүстіктен Орта Азиялық мемлекеттер аумағынан келетін ыстық ауа басады, ол 10-15 күнге созылады немесе мамыр айынан қыркүйекке дейін созылады. Жазда ауаның жедел ысып кетуі байқалады, бұл кезде күн сәулесінің көп бөлігі топырақ пен атмосфера арасындағы жылу алмасуға кетеді.

       Солтүстік пен оңтүстік арасындағы температураның айырмашылық қысқы мерзімге қарағанда екі есе аз. Тауда оның сипаты әр түрлі. Теңіз деңгейінен жоғары болған сайын жаз салқын және күн қысқа болады. Іле Алатауындағы қар жамылғысы 3600-3900 м деңгейінде болады. Тәуліктік ауа ауытқуы жазда көктемге қарағанда көбірек. Тәуліктік ауа ауытқуының ең көп шегі 12-20° және одан да көп. Тауда биіктік өскен сайын температураның ауытқуы төмендейді. Ауаның температуралық ресурстары қомақты. Ауаның орташа тәуліктік температурасы 10°-тан жоғары болса, күндер саны 130-ға дейін көбейеді, оңтүстікте 200 күнге дейін.

        Аумақтық оңтүстік және солтүстік бөліктері ішкі жылдық жауын-шашын таралуына қарай бір-бірінен ерекшеленеді. Орманды далада жылы кезде жауын-шашын 275 мм-ге дейін түседі, шөлейтті жерде 50мм-ге дейін көбейеді. Жазда Қазақстан Республикасының аумағында жауын-шашын нөсер түрінде жауады, тауда жиі-жиі жауған жауын селге әкелуі мүмкін. Жазда антициклондық құрылымдар кезінде аумақтық тегіс жерлерінде тұмансыз ашық күндер көп болады. Қүрғақ-қуаң ауа атмосфералық айналымның барлық түрлерінде бірдей. Жазда антициклодар құрғақшылық туғызып, жалпы ендіктегі айналымды бұзады. Жазда Солтүстік пен Алтай өлкесінде ендік пен бойлықтағы ауа айналымы орташа 30-70% құрайды. жазда желдің жылдамдығында да шағын ауытқулар болады, ол шілде, тамызда 2,5-тен 4,5 м/секундке дейін өзгеріпотырады.

       Күзгі мерзім- жаз бен қыстың ортасындағы өтпелі кезең. Күзде ауа температурасы төмендеп, өзендер мен көлдердің бетін қар жамылғысы мен мұз басады. Күздің басы  -ауаның орташа температурасының 10°-тан өтуінен басталады. Солтүстікте күз қыркүйектің басынан, оның орта бөлігінде –қыркүйектің ортасынан, оңтүстікте қазан айының екінші жартысында басталады. Таулы аудандардың биік шыңдарында күз мерзімі ерте басталады. Қыркүйектің ортасында орманды далада, қазанның басында шөлейтті жерлерде алғашқы күз суықтары басталады. Аязсыз күндер солтүстіктегі 105 күннен, оңтүстіктегі 195 күнге дейін созылады. Қыркүйек пен Қазанда, әсіресе оңтүстікте ылғалды ауа басым болады. Күздің екінші жартчсына температураның 0°-тан өткен кездегі ауа-райы тән. Осыдан кейін қар түсіп, қыстық алғашқы белгілер біліне бастайды.

        Қазақстан территориясын оңтүстік – шығыстан көмкеріп жатқан Іле, Жоңғар Алатаулары мен Алтай тауының биіктігі 5км шамасы. Ауа ағыны батыстан шығысқа бағытталатындықтан, Атлант мұхитынан келетін ылғал негізінен осы таулар баурайында жауын-шашын болып түседі. Қазақстанның басқа территориясымен салыстырғанда, тау етегінде жаңбыр жиі жауатыны да сондықтан.

       Әрине, тау жүйелері биіктігі әр түрлі жоталардан тұрады. Сондықтан тау-аңғар желін таудың етегінен шыңына қарай көтерілетін тұтас циркуляция емес, жоталардың арасында пайда болатын циркуляциялар жүйесі деп түсінуіміз керек. Тау жоталарына көлденең соққан ауа ағыны мен бұлт жоғары қарай көтеріледі де, жауын-шашын түсіреді, күн күркіреп, найзағай ойнайды.

     Қазақстанның климаттық жағдайы жылу мен ылғалдың атмосфера бетіндегі әр түрлі қатынасы мен сипатталады. Бұл, біріншіден, күн с

Курстық жұмыс және дипломдық жұмыстарға, диссертацияларға арналған керекті материалды көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Жұмыс түрі: материал (30 - бет)

курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайты – diplomnik.kz