Қазіргі таңдағы атмосфераның ғаламдық ластануы және оның себептері мен зардаптары

       Амосфера-жер ғаламшарының ауа қабаты және ол биосфераның құрамды бір бөлігі болып та саналады. Атмосферадағы ауа қабаты түрлі газдардың жиынтығынан құралған, олардың ішіндегі ең көп мөлшері, яғни 78,08 ٪ азоттың үлесіне сәйкес келеді. Атмосферадағы ауа құрамының 20,95٪-оттегі, 0,9 ٪ -аргон, 0,03 ٪ -көмірқышқыл газы, ал қалған неон, гелий, сутегі, метан және тағы басқа газдар.

         Атмосфера қабатындағы температуралық өзгерістерге байланысты жер бетінн биіктікке көтерілген сайын бірнеше қабатты ажыратады. Бірінші жер бетіне ең жақын жатқан қабат-тропосфера деп аталады. Одан жоғары жатқан қабаттар ретімен-стратосфера, мезосфера, термосфера және экзосфера деп аталады.

         Атмосфераның Жер бетіндегі жалпы тіршілік атаулыға ең қолайлы қабаты-тропосфера. Атмосферадағы ауа массасының 90 ٪ -ға жуығы тропосфера қабатында шоғырланған. Тропосфера қабатының орташа қалыңдығы Жер шарының түрлі ендіктерінде түрліше аумақты қамтиды. Мысалы поляр шеңберінің үстінде тропосфера 8-10 шақырым биіктікке дейінгі аралықты қамтыса, ал қоңыржай белдеулерде ол 10-12 шақырым, ал тропикалық белдеулерде 16-18 шақырым биіктікке дейін аралықты қамтиды. Тропосфера қабаты литосфера мен гидросфера қабаттарымен өте тығыз байланысты.

         Атмосфера қабаты өзінің физикалық, химиялық және механикалық әсерлері арқылы жер бетіндегі жылу мен ылғалдылықты үнемі реттеп отырады.

         Атмосфера қабатының қазіргі химиялық құрамының қалыптасуында тірі организмдер өте зор роль атқарады. Жер ғаламшарының атмосфера қабатының түзілуіне байланысты бастапқы атмосфера және екінші реттік атмосфера деп ажыратылады. Бастапқы атмосфера қабатын бос күйінде оттегі болмағаны белгілі, бұл кезде атмосфераның құрам, негізінен, улы газдар – метан, аммиак, сутегі, гелий және су буларынан құралған. Жер бетінде тіршіліктің дамуына байланысты бос күйіндегі оттегі біртіндеп жинала түсіп, қазіргі қалыпты деңгейіне жетті.

         Атмосферадағы ғаламдық жылуы дәл қазіргі деңгейде жалғаса беретін болса, алдағы 50 жыл ішінде Жердің орташа температурасы 2-4 градусқа көтерілуі мүмкін. Температураның көтерілуі антарктидадағы, арктикадағы және биік таулы алқаптардың, мәңгі мұздықтардың еруіне зор ықпал жасайды. Ол өз кезегінде көптеген ойпатты жерлердің су астында қалып қоюына септігін тигізуі де мүмкін.

         Атмосфера қабатының ластануынан өнеркәсіптерден, тұрмыстық қажеттен бөлінген қоқыс қалдықтардың әсері бар. Мысалы, нақты деректер бойынша жыл сайын ғарыштық кеңістіктегі қоқыстардың мөлшері 5 пайызға өсіп отыратыны анықталған.

         Атмосфераның ластануына атом электр стансаларының да ықпалы бар. Кейде атом реакторларындағы апаттар ауаға радиоактивті улы заттардың көптеп бөлінуіне себеп болады. Қазіргі кезде әлемнің 31 мемлекетінде 440-тан астам АЭС-ы бар, оның 109-АҚШ-та, 66-Францияда, 47-Жапонияда, 29-Ресейде, 28-англияда, 22-Канадада, 21-Германияда, 46-ТМД елдерінде орналасқан. АЭС-ларында отын ретінде уран қолданылады, оның қалдығы уран «күлі» деп аталады, одан ауаға «өлім» сәулесі тарайды.

         Өндіріс және тұтыну қалдықтарының мәселесі өткен жылдың қарашасында парламенттік тыңдауларда талқыланды және сіздердің естеріңізде болса, нұсқамалардың бірінде осы мәселелерді заңнамалық реттеу қажеттілігі көрсетілген еді.

         Осы тыңдаулардағы барлық сөз сөйлеушілер Қазақстандағы қалдықтар проблемасының күнделігі  мен қиындығын атап өткен еді. Бұл мәселелер әлемнің көптеген елдерінде шиеленісті түрде сақталуда.

         Дамыған елдерде жиналатын қалдықтардың жыл сайынғы саны жылына бір адамға 15 тоннаға дейін құрайды, ал шикізатты экономикалы елдерде бұл сан 50-100 тоннаға дейін ұлғаяды, Қазақстанда – 60 тона құрайды.

         Қазіргі уақытта елде тарихи ластануларды ескере отырып, 21 млрд тонна, оның ішінде 237 млн тонна радиоактивті қалдықтар жинақталған.

         Қалдықтарды толық түгендеу салалардың ешқайсысында да жүргізілген жоқ. Тек рдиоактивті қалдықтар

Курстық жұмыстарға және дипломдық жұмыстарға, диссертацияларға арналған керекті материалды көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Жұмыс түрі: материал (30 - бет)

курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар сайты – diplomnik.kz