Қазіргі таңда ауа бассейнберінің жағдайы, оны ластаудан қорғау шаралары

       Жер бетіндегі тіршілік үшін ауа, дәлірек айтсақ оның құрамындағы оттегі өте – мөте қажет. Өйткені кез-келген өндірістік қондырғылар, ұшақтар, автокөліктер тағы басқаларын жүргізетін отынды жағу оттегісіз болмайды. Ғалымдардың есептеулеріне қарағанда табиғи отын түрлерін жағу мөлшері жылына бес процентке артатын болса, онда енді 165-170 жылдан кейін адамның дем ашуына қажетті оттегі өткір проблемаға айналуы мүмкін. Себебі жедел қарқынмен дамыған өндіріс салалары мен транспорт түрлерінің тынымсыз жұмысына оттегі тым мол жұмсалады. Мысалы, бір автокөліктің 1000 шақырым жол жүріп жаққан оттегісімен бір Адам жыл бойына дем алатын болса, бүгінгі ұшақтар өздерінің әртүрлі жол қашықтықтарына байланысты бір рейсінде 35-50 тонна оттегін жағады екен. Міне осындай факторлардың әсерінен соңғы ғасырдың ішінде ауа құрамындағы оттегі бірнеше процентке азайып кеткен.

         Жалпы атмосфераның тамаша компоненттерінің бірі-озон. Озон жер бетінен 15-60 шақырым биіктікте қалыптасқан тіршілік үшін өте маңызды роль атқарады. Өйткені ол күннің ультракүлгін сәулелерін өз бойына дарытып, жердің инфрақызыл сәулелерін шағылыстырып кері қайтарады.

         Зымыранды отын құрамында кездесетін хлорлы қосылыстар да өте зиян. Атмосфераның жоғарғы қабаттарында жағылып, одан бөлінген хлор элементтері озонның ыдырауына тікелей ықпал жасайды. Өйткені әрбір зымыран ғарышқа ұшқаннан кейін атмосфераға ауаның қалыпты режимі бұзылып, астан-кестен болатынын Арал өңірінің тұрғындары әрдайым көзбен көріп, Жан-тәнімен сезеді. Қазір бізге белгілі мәліметтер бойынша бір зымыран ұшқан кезде оның отынынан ауаға тасталатын зиянды заттар мөлшері 300 тоннаға дейін жетеді.

         Негізінен атмосфераның ластануына, өзгеруіне өндіріс салалары, оның ішінде зауыт, жылу электростанцияларының жедел дамуы, фабрика мұржаларынан шыққан улы қосылыстар, болмаса аюрозоль, түтін, қара күйе түрлері, сонымен бірге автокөліктердің де атмосфераға шығаратын көмірқышқыл газы, азот сияқты қосылыстар әсер етеді. Мысалы, қуаты орташа жылу электростанциясы тәулігіне 2 мың тонна сапасы төмен көмір жағып, ауаға шамамен 400 тонна күл және 120 тонна күкірт оксидін шығарады екен.

         Сондай-ақ белгілі деректер бойынша автокөлік жылжығанда оның мұржасынан түтінімен бірге шығатын қорғасынның 25 процентін 75 процентке дейінгі мөлшері жер бетіне төгіледі. Едәуір бөлігі ауада қалады.

         Жалпы қоршаған ортаға бүкіл әлемде жыл сайын 3 миллиард тоннадан астам өнеркәсіптің қатты қалдығы, бір миллион тоннадай шаң-тозаң шығып тұрады екен. Осыған орай олардан Адам денсаулығына зиянды 800 түрлі зат қоршаған ортаға тарайды. Көптеген ғалымдар атмосферада көмірқышқыл газы көбейсе планетамыздың климаты жылына бастайды деген жорамалдар айтады. Тіршілік қалқаны атанған озон қабатына бұл күндері шындап қауіп төніп тұр. Өйткені 1995 жылы ғалымдар стратосфераны зерттеу барысында Антарктида үстіндегі озон қабатынан едәуір үлкен ойық тапқан. Ал үстіміздегі жылдың шілде, тамыз айлары  ілгерідегі жаз айларымен салыстырғанда ең ыстық ай болды. Мамандардың бақылауына сүйенсек, мұхит сулары шілденің шеліңгір аптабында 0,7 градусқа көтеріліп, жер планетасына едәуір әсер еткен.

         Негізінен жылу эффектерінен туатын барлық газдар атмосферада адамның ісі арқылы пайда болады. Оның ішінде хлорлы және фторлы көмірсутегілер өте қауіпті. Бұл газдар атмосфераға жететін болса, бізді шамадан тыс ультракүлгін сәулелерден сақтап тұрған озон қабатымен реакция түседі.

Курстық жұмыстарға және дипломдық жұмыстарға, диссертацияларға арналған керекті материалды көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Жұмыс түрі: материал (30 - бет)

курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар сайты – diplomnik.kz