Яндекс - іздеу

Кіру формасы

Материалы

Математика сабағында пәнаралық байланыс негізінде бастауыш сынып оқушыларының  белсенділігін арттыру диплом жұмысы

Мазмұны

Зерттеудің көкейкестілігі. Ғылым мен техниканың ұдайы өсуі қоғам өміріне мәнді өзгерістер әкеліп жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуге жоғары талаптар қояды. Мұндай талаптар Қазақстан Республикасы жоғары білімінің мемлекеттік стандартында бекітіліп, міндеттер түрінде нақтыланды. Атап айтқанда: «...жеке адамның шығармашылық, рухани және күш-қуат мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, даралықты дамыту үшін жағдай жасау арқылы ой-өрісін байыту».

Аталған міндеттерді жүзеге асыру мектептің бастауыш сатысынан басталады.  Бүгінгі таңдағы қолданысқа ие болып жүрген «Жалпы білім беретін мектептің бастауыш сатысындағы білім мазмұнының тұжырымдамасы, «Бастауыш білім берудің мемлекеттік стандартындаң үзіксіз білім беру жүйесіндегі басқа буындармен тек сабақтас болумен ғана емес, ең алдымен оқушы тұлғасын қалыптастырудың құнды негізі екендігі анықталған. Онда: «Бастауыш саты оқушысының жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту мақсаты оқушы тұлғасын тәрбиелеуге бағдарланады... әр пән ғылыми білім элементтерін, ұғымдар жүйесін міндетті түрде қамтиды және танымдық, дамытушы рөлімен қоса пропедевтикалық та қызмет атқарады» делінген. Осы бағытта пәнаралық байланыс бастауыш сатыда жекелеген пәндер ең алдымен оқушыда мәдинеттің базистік қырларын қалыптастыруда, оның жеке бас тұлғасын тәрбиелеуге қызмет еткендіктен білім мазмұнының инегративті, біртұтастығын қамтамасыз етудің маңызы зор.  

Пәнаралық байланыс – педагогика ғылымының негізгі мәселесінің бірі.  
Әрбір пәнді басқа пәнмен байланыстыра отырып өткізудің үлкен мәні бар. Негізінен, оқу пәндері әр ғылымның логикасына сүйенетіндіктен, олар бір-бірінен өз алдына оқшауланып, бөлектенбейді. Сондықтан ғылымның міндеті дара байланыстылықты танып білу. Бұл міндет бір пәннің шеңберінде шешілмейді. Сондықтан әрбір мұғалім жеке деректерді нақтылы жағдайларды, оқиғаларды түсіндіріп қана қоймай, шектелмей пәнаралық байланыс негізінде білім беруді көздеуді жолға қою қажет.  

Бастауыш мектепте берілетін білім мазмұнын жаңарту, оқытудың жаңа әдістемелік жүйесін жасау ең алдымен, әрбір оқушының жан-жақты дамуына, ойлау қабілетінің үздіксіз жетіліп, жаңа деңгейлерге кӛтерілуіне қызмет етуі тиіс. Сондықтан да жаңа талаптарға сәйкес, оқу пәндерінің мазмұнын, оқу- танымдық мүмкіндіктерін толығырақ пайдаланудың дидактикалық амалы – жақын пәндерді бір-біріне интеграциялай отырып оқыту негізінде білім сапасын арттыру үдерісін ізгілендіру болып табылады.

Оқу пәндерінің ішіндегі «математика» пәнінің алатын орны ерекше. Мектеп курсындағы математиканың бастауыш сыныптарды пәнаралық байланыстардың қалыптасуы білімді терең меңгеруге, ғылыми түсініктермен негіздерін пайда болуына оқу - тәрбиелік процестерін кемелденуіне және оның оңды ұйымдастыруына, көзқарастың кеңеюіне әлемдегі заттардың тұтастығын, табиғаттағы құбылыстардың өзара байланыстарын түсінуге әсерін тигізеді. Бұл зерттеудің көкейкестілі.

Оқушыларды математикадан терең және тиянақты білім, іскерлік, дағдымен қаруландыру қоғамымыздың уақыт күттірмейтін талабы. Ондай талаптардың бірі - оқушылардың әрекеттерін есеп шығаруға бағыттау. Ал осы талаптарды орындаудың бірден бір жолы – пәнаралық байланыс негізінде оқушылардың белсенділігін арттыру.

Пәнаралық байланыс негізінде бастауыш сынып оқушыларының білім сапасын арттыру арнайы зерттеу нысанында болмағандығы айқын. Елімізде қалыптасқан әлеуметтік-экономикалық жағдай талабына сәйкес бастауыш сынып оқушыларының білім сапасын пәндерді интеграциялау негізінде жетілдіру/дамыту мәселесі педагогикалық тұрғыдан шешуді қажет етеді.

Бастауыш сынып оқу пәндерін байланыстыру негізінде оқушылардың оқуға деген белсенділігін оятып, білім сапасын арттыруға қатысты ғылыми зерттеулерді және әдебиеттер мен бастауыш сыныпта оқыту үдерісінің нақты тәжірибесін талдау барысында:

- қазіргі қоғам, жетілдірілген білім беру сұранысының талаптарына сай бастауыш сынып оқушыларының білім сапасының жоғары деңгейін меңгеру қажеттілігі мен оны бастауыш сыныпта жүзеге асырудың педагогикалық негізделуінің жеткіліксіздігі;

- бастауыш сынып оқушыларының білім сапасын пәндерді интеграциялау негізінде арттырудың қажеттілігі мен оны бастауыш сынып оқу-тәрбие үдерісінде жүзеге асыру әдістемесінің болмауы;

- оқытудың қазіргі жағдайы мен бастауыш сынып оқу-тәрбие үдерісінде пәндерді интеграциялау негізінде оқушылардың білім сапасын арттыру мүмкіндіктерінің толық пайдаланылмауы арасында қарама – қайшылықтардың бар екендігі анықталды.

Зерттеу проблемасының көкейкестілігі мен жоғарыда аталған қайшылықтардың дұрыс шешімін іздестіру зерттеудің тақырыбын: «Математика сабағында пәнаралық байланыс негізінде бастауыш сынып оқушыларының  белсенділігін арттыру»  деп таңдауға себеп болды.

 Тақырыптың өзектілігі, қажеттілігі жұмыстың зерттеу мақсаты мен міндеттерін айқындaйды.                                 

Зерттеудің мақсаты: математика сабағында бастауыш сынып оқушыларының  белсенділігін арттыруда пәнаралық байланыстың тиімділігін анықтау.

          Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер жалпы мектептегі бастауыш сыныптарының  математика сабағында пәнаралық байланыс негізінде оқушщылардың белсенділігін қалыптастырудың педагогикалық шарттары айқындалса,  «Математика» пәнін оқыту оқушылардың танымдық белсенділігін дамытуға бағытталса, пәнаралық байланыс негізінде құрылған тапсырмалар жүйелі жүргізілсе, онда бұл оқушылардың оқу үрдісіне белсенді араласуына, қызығушылығының артуына  жағдай жасайды, танымдық белсенділікті жоғары дәрежеге жеткізеді деп ойлаймыз. 

         Дипломдық зерттеудің мақсаты мен болжамы төмендегідей міндеттерді шешуге мүмкіндік берді:

-         Пәнаралық байланысты математиканың бастауыш курсының теориясын-

да және практикасында іске асыру мәселесінің жасалуын талдау; бастауыш сыныптарды оқыту барысында пәнаралық байланыс арқылы оқытудың ғылыми-әдістемелік, педагогикалық, психологиялық әдебиеттерді  талдау, мазмұнын, мәнін ашу.

-         Математика сабақтарында пәнаралық байланыстарды енгізудің негізгі

бағыттарын көрсету;

-         Бастауыш сынып мұғалімдеріне математика сабақтарында пәнаралық

байланысты пайдалану негізінде оқушылардың белсенділігін дамытуды жүзеге асыру жолдарының аса тиімді формасы мен әдістемелерін табуға көмектесу.

-         Жалпы білім беру жүйелерінде бастауыш сыныптардағы математика

сабақтарына пәнаралық байланыстарды енгізудің тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар жасау.

Зерттеу обьектісі: бастауыш сыныптың математика сабағында оқушылардың белсенділігін арттыратын пәнаралық байланысты қалыптастыру.

Зерттеу пәні: бастауышта математиканы оқытуда пәнаралық байланыстарды пайдалану әдістемесін қолдану үрдісі.

Жетекші идея: математиканы оқыту үрдісінде пәнаралық байланыс негізінде жасалған әдістемеге сай жүйелі жүргізілсе, ол оқушы белсенділігін дамытуға мүмкіндік береді.

Зерттеудің әдіснамалық негіздемесі. Қазіргі психология, педагогика ғылымдарында пәнаралық байланыс негізінде оқушылардың белсенділігін арттыру мәселесіне қатысты зерттеу жұмыстары жүргізілуде. Оқушылардың таным үдерісін тиімді ұйымдастыру арқылы оқу белсенділігін арттыру жөнінде зерттеулер аз емес. Бұл аса маңызды мәселенің психологиялық негізін В.В.Давыдов,  А.Н.Леонтьев, А.М.Лурье, С.Л.Рубинштейн, Л.В.Эльконин, Қ.Жарықбаев, Ә.Алдамұратов, педагогикалық жақтарын Н.А.Данилов, Л.В.Занков, П.И.Пидкасистый, Ж.Б.Қоянбаев, С.Б.Бабаев, А.М.Құдиярова  және т.б. ғалымдар зерттеді. 

Белсенділіктің теориялық негіздері жетекші философ, психолог, педагогтардың (К.А.Абулханова-Славская, М.И.Лисина, А.М.Матюшкин, Я.А.Пономарев, С.В.Герасимов, Т.И.Шамова, Г.И.Щукина) еңбектерінде берілген. К.А.Абулханова-Славская мен М.И.Лисина таным белсенділігі мен таным іс-әрекеті ұғымдарының арақатынасына талдау жасады.А.М.Матюшкин таным белсенділігі, оның құрылымын анықтады. Я.А.Пономарев адамның шығармашылық белсенділігін дамыту тетігін жасады. С.В.Герасимов іс-әрекетпен белсенділіктің ажырамас байланысын көрсететін таным белсенділігі мен ұғынудың өзара байланыс түрлерін айқындады. Т.И.Шамова мен Г.И.Щукина таным белсенділігі таным әрекетінде пайда болатынына назар аударды.

Танымал педагогтар Я.А.Коменский, Д.Локк, Л.Н.Толстой,  И.Г.Пестолцци және қазақ ғалымдары Ы.Алтынсарин, А.Байтұрсынов, М.Дулатов,  М.Жұмабаев т.б. оқытудағы пәндерді бір-біріне интеграциялау мәселесі бойынша өз еңбектерінде атап өткен. Бастауыш мектепте пәнаралық байланыс бірқатар педагогикалық ұйымдастыру мәселелерін шешуді қамтамасыз етеді.

Қазіргі кезеңде пәнаралық байланыс бағдарламасын педагогикалық-психологиялық жағынан зерттеумен қатар, философиялық тұрғыдан да көптеген ғалымдар зор көңіл бөлуде. Философиялық деңгейден қарастырған В.В.Давыдов,  И.Д.Зверев,  Р.Г.Лемберг,  В.Н.Максимова,  В.Н.Малахов т.б. болды. Пәнаралық байланыстың философиялық негізіне дүниеде барлық заттың, құбылыстардың бірімен-бірінің өзара байланыстылығы туралы тұжымдалған дүние туралы білімдер де бірімен-бірі байланыста болады.  

Дипломдық жұмыстың зерттеу әдістері мыналар болып табылады:

Психологиялық-педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді талқылау және оның толық жетілуінің негізгі бағыттарын анықтау. Тақырыпқа орай жаңашыл педагогтардың тәжірбиелерін жинақтау, сұрыптау, талдау.
Қазақ тілі, ана тілі, бейнелеу өнері, еңбек, айналамен таныстыру және дене шынықтыру сабақтарының элементтерін пайдаланған математика сабақтарындағы байқаулардың нәтижелерін жинақтап қорыту.

Зерттеу көздері. Философтардың, педагог-психологтардың, педагогтардың пәнаралық байланыс, белсенділік, танымдық іс-әрекетті дамыту жөніндегі еңбектері, «Білім туралы» заңы, Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің мемлекеттік стандарты, Білім беруді дамыту тұжырымдамалары, оқу жоспарлары, бағдарламалар, оқулықтар мен оқу әдістемелік құралдар,  жеке іс-тәжірибелері.  

Зерттеу негізгі кезеңдері.

         Бірінші кезеңде зерттеудің ғылыми-теориялық негіздері анықталды. Психологиялық-педагогикалық, ғылыми-әдістемелік зерттеулер жан-жақты, жүйелі талданды.   Нәтижеде зерттеу жұмысының тақырыбы, мақсаты, нысаны, болжамы, әдіснамасы, пәні анықталды.

Екінші кезеңде математикадан оқу жоспарлары, бағдарламалары, әдістемелік оқу құралдары мен көмекші материалдар талданып, мектептегі тәжірибелік жұмыстың мазмұны негізделді. Іздестіру тәжірибелері өткізілді.

         Үшінші кезеңде математика сабақтарында пәнаралық байланыстың негізінде бастауыш сынып оқушыларының белсенділігін дамытудағы тиімділігін анықтау мақсатында қалыптастырушы тәжірибелер жүргізілді. Алынған нәтижелер сарапталып, қорытынды ұсыныстар берілді.

 Диплом жұмысының практикалық құндылығы.

     - пәнаралық байланыстарды пайдалану негізінде оқушы белсенділігін

дамыту мүмкіндігінің теориялық негізделуі;

-         ұсынылған әдістемені кез келген типтегі мектептің математика сабағында

пайдалану мүмкіндігінің болуы;

    - жасалған тұжырымдармен, алынған нәтижелерді жаңа әдістемелік көмекші құралдармен нұсқаулар жазған кезде пайдалануға болатындығы.

          Диплом жұмыс: кіріспеден, екі бөлім, қорытынды және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І Тарау. «Пәнаралық байланыс негізінде бастауыш сынып оқушыларының белсенділігін арттырудың теориялық негіздері»

 

         1.1 “Пәнаралық байланыс және оның оқушы белсенділігін дамытудағы рөлі”  

Білім беру қазіргі ғылымның, мәдениеттің, ғылыми-техникалық прогрестің даму деңгейіне сай болуы керек. Жалпы білімнің мазмұны ғылымдардың өзара байланысы, өндіріс пен қоғамдық дамудың ж

Дипломдық жұмысты көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Дипломдық жұмыс бойынша қысқаша мәлімет

Пән: педагогика

Жұмыс түрі: дипломдық жұмыс

Осы жұмыстың бағасы:  2250 теңге

курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайтыdiplomnik.kz

 

 

Яндекс.Метрика