Материалы

Қазақстандағы су мәселелеріне шолу

Орталық Азиядағы көптеген елдер сияқты Қазақстан үшін де су қорлары тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуды белгілейтін басты факторлардың бірі болып табылады. Республика аймағы бойынша жер үсті су қорлары тым әркелкі орналаскан және едәуір көп жылдық, жыл ішіндегі динамикасымен сипатталады.   

 Елдің климаттық ерекшеліктеріне байланысты жер үсті су көздерінін барлық ағыны дерлік көктемгі мезгілге сай келеді. Осы жағдай, сондай-ақ сумен жабдықтаудың трансшекаралық кездеріне байланыстылық, су қорларымен аймақтардың әркелкі камтамасыз етілуін сабақтайды. Іс жүзінде елдің бүкіл аумағы бойынша, тек су қорларының тапшылығы мен су көздерінің ластануынан ғана туындамайтын, бұл экономикалық өсу кезенінде ең жоғары деңгейге жетті, су шаруашылығының күрделі ахуалы, сонымен бірге су шаруашылығы жүйесінің суды бей-берекет пайдалануы мен тиімсіз басқаруынын салдарынан осындай халге душар болып отыр. Табиғи ортаны қалпына келтіру қабілеттілгі мен антропогендік салмақ жүктемесі арасындағы оаланссыздық, экологиялық жайсыздықтардың елдіңбүкіл негізгі су алаптарын қамтуына себеп болды. Жағдай елдің бір кездегі су шаруашылығын баскарудағы бірыңғай жүйесінде жүргзілген реформалар мен жекешелендірудің салдарынан бүлінуімен де шиеленісе түсті, ал жүйені соған сәйкес реформалау болған емес. Осылардың барлығы тек су шаруашылығы субъектілерінің ғана емес, сонымен бірге көптеген су шаруашылығы объектілері мәртебесінің атқарымдық міндеттерін көмескілендіріп жіберді.

Су көздерінін техногендік және антропогендік ластануы, гидротехникалық құрылыстардың физикалық катты тозуы мен оларды көптеген аймақтарда ұстауға және жөндеуге бөлінетін қаржы көлемінің қысқартылуы, халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз етудегі ел үшін ең өзекті проблема болып табылады және осы жағдай халықтың қауіпсіздігі мен еліміздің экономикасы үшін үлкен қауіп төндіреді. Халықтың сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілмеуі, ауыз судың сапасының нашарлығы адамдар денсаулығына нұқсан келтірудің себепттері болып табылады.

ҚР Су кодексіне сәйкес, Қазақстан Республикасының мемлекеттік су қоры өзіне барлық су объектілерінін жиынтығын, сондай-ак мемлекеттік су кадастрына енгізілген немесе енгізілуге жататын республика аумағы шектеріне шоғырланған су қорларын енгізеді (жер үсті, жер асты және қайтармалы сулар). Елдің жер үсті су қорларының қосалқы қоры орта есеппен шамамен жылына 539км³ құрайды, соның ішінде 190км³ көлдерде шоғырланған, өзендер мен су қоймаларының су қорлары сәйкестігіне қарай, 100,5 және 95,5км³, мұз айдындарының ғасырлық қосалқы су қорлары - 95км³, жер асты сулары - 58км^3.

Қазақстан аумағында ірі үш су қоймасы орналасқан - Каспий және Арал теңіздері, Балқаш көлі, 39 мыңға жуық өзендер мен уақытша су ағыстары, 48 мыңнан астам көлдер, 4 мың тоған және 200-ден астам ірі су қоймалары бар. Елдің ең үлкен су күретамырлары - Ертіс, Іле, Сырдария, Есіл, Тобыл, Орал, Торғай және Шу өзендері. Өзендердің әркелкі орналасуына байланысты өзен торабының жиілігі республиканың солтүстігінде 0,03-05 км/км³ межесінде, Алтай, Жонғар Алатауы және Іле Алатауында 0,4-1,8км/км² құрайды. Жеткіліксіз ылғал жағдайларындағы Қазақстанның жазық

Курстық жұмыс және дипломдық жұмыстарға, диссертацияларға арналған керекті материалды көшіру үшін Сатып алу мәзірінен толығырақ мәліметті алыңыз

Жұмыс түрі: материал (30 - бет)

курстық жұмыс, дипломдық жұмыс сайты – diplomnik.kz